Birleşmiş Milletler (BM) ile bazı üye ülkeler, ABD'nin BM
Güvenlik Konseyinde (BMGK) kabul edilen ve Gazze'de acilen ateşkes talep eden
kararı "bağlayıcı değil" şeklinde nitelendirmesine tepki göstererek,
kararın bağlayıcı olduğunu vurguladı.
Kararın 15 üyeli BMGK'de 14 "evet" oyuyla kabul
edilmesinin ardından kararı hazırlayan BMGK'nin geçici 10 üyesi ortak basın
toplantısı düzenledi.
Grup adına açıklamada bulunan Mozambik'in BM Daimi
Temsilcisi Filipe Chidumo, kendisinin 15 yıl boyunca BM Genel Kurulu tarafından
atanan Uluslararası Hukuk Komisyonunun üyesi ve bir dönem başkanı olduğunu
anımsattı.
Chidumo, "Tüm BM Güvenlik Konseyi kararları
bağlayıcıdır ve bunlara uyulması zorunludur." vurgusunu yaptı.
Bunun ardından BM'deki Arap ülkelerinden oluşan Arap Grubu
basına açıklamada bulundu.
Filistin'in BM Daimi Temsilcisi Riyad Mansur, "Artık
bir mola verin. Genel Kurula gidiyoruz, kararlar 'bağlayıcı değil, uygulanamaz'
diyorlar. Güvenlik Konseyine gidiyoruz, 'kararları bağlayıcı değil' diyorlar.
Tüm BMGK kuralları bağlayıcıdır. İsrail bunlara uymazsa BMGK Şartı'nın 7'nci
maddesi uyarınca cezalandırıcı karar alınmak zorundadır"
değerlendirmesinde bulundu.
Ürdün'ün BM Daimi Temsilcisi Mahmoud Daifallah da "BM
Şartı'nın 25. maddesi açık bir şekilde tüm üye ülkelerin BMGK kararlarını
uygulamak zorunda olduğunu belirtir" dedi.
BMGK'de kabul edilen kararın "talep" dilini
kullanarak, ateşkes talep ettiğine dikkati çeken Daifallah, bunun BM Şartı'nın
25. maddesine dayandığının ve bağlayıcı olduğunun altını çizdi.
İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Barbara Woodward da basına
yaptığı açıklamada, BMGK kararının uygulanması gerektiğinin altını çizdi.
"Tüm BMGK kararlarının uygulanması gerekiyor. Bugün
alınan kararın da diğerlerinden farkı yok ve talepler çok açık" diyen
Woodward, ülkesinin kararı desteklediğinin altını çizdi.
BM Sözcü Yardımcısı Farhan Haq da günlük basın
toplantısında, "Tüm BMGK kararları uluslararası hukuktur. Uluslararası
hukuk nasıl bağlayıcıysa BMGK kararları da o şekilde bağlayıcıdır" diye
konuştu.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de karar alındıktan
sonra yaptığı paylaşımda, "Bu tasarı mutlaka uygulanmalıdır, başarısız
olması affedilemez" vurgusunda bulunmuştu.
ABD'nin kararın bağlayıcı olmadığı yönündeki söylemi,
kararda, BM Şartı'nın 7. maddesine göre "ateşkesin gerekliliğine karar
verir" yerine "ateşkes talep edilir" ifadesi kullanılmasıyla
bağlantılandırılıyor.
Ancak BM Şartı'nın 25. maddesine göre, kararların bağlayıcı
olması için 7. maddeye atıfta bulunma zorunluluğu bulunmuyor.
ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Linda
Thomas-Greenfield, BM Güvenlik Konseyi'nde kabul edilen ve bağlayıcılığı olan
Gazze'de acilen ateşkes sağlanması kararı için "bağlayıcı olmayan"
nitelemesini kullandı.
Greenfield, 15 üyeli BMGK'de geçici 10 üye ülke tarafından
sunulan tasarının kabulünden sonra söz aldı.
Kararda ABD'nin, eklenmesini talep ettiği Hamas'ın kınanması
gibi bazı ana konuların yer almadığını belirten Greenfield, bu nedenle oylamada
"evet" oyu vermediklerini kaydetti.
Greenfield, "Ancak daha önce de söylediğim gibi,
bağlayıcı olmayan bu kararın bazı kritik hedeflerini tamamen destekliyoruz"
ifadesini kullandı.
"Konseyin, ateşkesin tüm rehinelerin serbest
bırakılmasıyla gelmesi gerektiğini açıkça ifade etmesinin önemli olduğuna
inanıyoruz" diye konuşan Greenfield, Hamas tarafından ilk rehinenin
serbest bırakılmasıyla Gazze'de ateşkesin hemen başlayabileceğini söyledi.
Greenfield'in BMGK kararı için "bağlayıcı olmayan"
ifadesini kullanması sosyal medyada hızlıca tepkilere neden oldu.
Öte yandan Rusya'nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi
Temsilcisi Vassily Nebenzia, BM Güvenlik Konseyi'nde alınan Gazze'de ramazan
ayında acilen ateşkes sağlanması kararına ilişkin, "Ramazan sonunda ne
olacak, maalesef orası açık değil" ifadesini kullandı.
Nebenzia, BM Güvenlik Konseyi'nde geçici üyeler tarafından
sunulan karar tasarısının oylanmasının ardından konuştu.
Sadece ramazan ayı ile sınırlı olsa bile BMGK'nin ilk kez
acil ateşkes konusunda karar almasının önemli olduğunu vurgulayan Nebenzia,
ancak söz konusu ateşkes için "Ramazandan sonra ne olacak, maalesef orası
açık değil" değerlendirmesinde bulundu.
Nebenzia, ABD'nin karar metnindeki "daimi ateşkes"
kelimesini oylama öncesi "kalıcı" şeklinde değiştirmesini
eleştirerek, "İsrail'e koruma sağlayanlar hâlâ ona serbestlik vermek
istiyor. Bu ifadenin İsrail'in Filistinlilere yönelik insanlık dışı
operasyonunu ilerletmek yerine barışın yararına kullanılacağına inanmayı çok
istiyoruz" dedi.
ABD'nin yaptığı değişikliği "hayal kırıklığı"
olarak niteleyen Nebenzia, buna rağmen Rusya'nın barış için ateşkes kararına
"evet" dediğini kaydetti.
Filistin'in BM Daimi Temsilcisi Riyad Mansur da Konsey'de
yaptığı konuşmada, acil ateşkes kararından memnuniyetini dile getirerek,
"Bu, 6 ay aldı. 100 binden fazla Filistinli öldürüldü ve yaralandı. 2
milyon kişi yerinden edildi, aç bırakıldı ve bu Konsey sonunda acil ateşkes
isteyebildi" ifadelerini kullandı.
Mansur, "İsrail'e o kadar uzun süredir hukukun üstünde
bir devlet muamelesi yapıldı ki artık kanun dışı bir devlet gibi hareket
ederken saklanmak zorunda olmadığını düşünüyor. Etnik temizlikten soykırıma,
acımız İsrail'in eylemlerinin yanı sıra aynı zamanda ülkelerin bunu durdurmak
için kararlı önlemler almaması nedeniyle sağlanan cezasızlıktan da
kaynaklanıyor ve pek çoğu, bu tür vahşetleri gerçekleştirirken bile hala onu
müttefik olarak adlandırmaya devam ediyor" dedi.
BMGK'de alınan ateşkes kararının artık bir dönüm noktası
olması gerektiğini vurgulayan Mansur, "Bu, halkımıza yönelik zulüm
saldırılarının sona erdiğinin sinyali olmalıdır. On yıllardır bir millet
katlediliyor, mülksüzleştiriliyor ve yerinden ediliyor" diye konuştu.
Mansur, Gazze'deki Filistinlilerin bütün haykırışlarına
rağmen hâlâ ölümle karşı karşıya olduklarına işaret ederek, "Evlerini,
sevdiklerini kaybettiler, bazı aile üyeleri hala yıkıntıların altında.
Çocukları yıkıntıların altında kalan bir aile olarak geride kalanlar için yaşamak
zorunda olduğunuzu hayal edin" ifadelerini kullandı.
Ateşkes ilan edilse ve abluka kaldırılsa bile Gazellilerin
nesiller boyu yıkıntı ve travmalarla yüzleşmek zorunda kalacağının altını çizen
Mansur, "1948'den 2024'e hayatta kalmayı başardık, ölümle yüzleşmek için
yine ayağa kalktık ve artık Gazze'de hayat kazanmak zorunda" dedi.
BMGK'de yapılan oylamada, Gazze'de kalıcı ve sürdürülebilir
ateşkese dönüşecek şekilde ramazan ayında acilen ateşkes sağlanması talep
edilen karar tasarısı kabul edilmişti.
7 Ekim 2023'ün ardından BMGK'de ilk kez Gazze'de ateşkes
talep edilen bir karar kabul edilmiş oldu.