İran devlet televizyonunda katıldığı bir programda konuşan
Salihi, hükümetin 'dış ilişkilerde sorunlara neden olacağı' gerekçesiyle karşı
çıktığı nükleer faaliyetlerin hızlandırılmasını ve nükleer tesislerdeki
denetimlerin sınırlandırılmasını zorunlu kılan yasayı uygulayacaklarını belirtti.
Yasanın henüz Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından
imzalanmadığını hatırlatan Salihi, talimat verilmesi halinde yakın zamanda
uranyumu yüzde 20 oranında zenginleştireceklerini açıkladı.
Bu kapsamda UAEA'yı bilgilendirdiklerini aktaran Salihi,
"İran'ın Viyana'daki Daimi Temsilcisi'ne (Kazım Garibabadi) mektubumuzu
ilettik. Müfettişler gelip (nükleer anlaşma kapsamında) mühürlenen kısımları
açmalıdır. Yakın zamanda Ajans'ın denetiminde uranyum gaz kapsülünü de (yüksek
düzeyli uranyum üretimi için) değiştireceğiz." dedi.
İranlı bilim insanı Muhsin Fahrizade'ye düzenlenen suikastın
ardından meclise getirilip onaylanan yasa, İran Atom Enerjisi Kurumu'nun
uranyumu yüzde 20 zenginleştirmeye başlamasını ve düşük düzeyli
zenginleştirilmiş uranyum stoklarını artırmasını zorunlu kılıyor.
Nükleer anlaşma ise İran'a uranyumu en fazla yüzde 3,67
zenginleştirebilme izni veriyordu. ABD'nin yaptırımlarına karşı anlaşmadaki taahhütlerini
durduran İran zenginleştirilmiş uranyum seviyesini yüzde 4,5 oranında
tutuyordu.
Ruhani hükümeti yasaya karşı çıkmıştı
Ruhani başta olmak üzere üst düzey hükümet yetkilileri,
yasanın onaylanmaması için Meclise daha sonra da Anayasa Koruyucular Konseyine
(AKK) çağrıda bulunmuştu. Hükümet, yasanın uygulanmasının dış politikada
sorunlara neden olacağını düşünüyor.
Söz konusu yasa daha önce de muhafazakarlar tarafından
gündeme getirilmişti. Ancak İran Savunma Bakanlığı Araştırma ve İnovasyon
Kurumu Başkanı da olan nükleer bilimci Fahrizade'ye yönelik suikast, süreci
hızlandırdı ve yasanın Meclis ve AKK tarafından süratle onaylanmasının yolunu
açtı. Yasa 1 Aralık'ta Mecliste kabul edilmiş bir gün sonra da AKK tarafından
süratle onaylanmıştı.
Yasanın maddeleri arasında yasayı uygulamayı reddeden
yetkililere karşı hapis cezası dahil yaptırımlar öngörülüyor.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, 3 Aralık'ta
yaptığı bir konuşmada, "Mecliste çıkarılan yasadan hoşlanmadık ancak
herhangi bir demokraside olduğu gibi ülkenin bir yasası haline geldiyse
uygulamak durumundayız. Başka bir seçeneğimiz yok." demişti.
Zarif, buna karşılık ABD'nin nükleer anlaşmaya geri dönmesi
halinde İran'ın attığı ve atacağı nükleer adımların geriye döndürüleceğini ve
nükleer anlaşmadaki taahhütlerine geri döneceklerini belirtmişti.