İran devlet televizyonuna konuşan muhafazakar siyasetçi
Ferahani, "21 Şubat'a kadar özellikle mali, bankacılık ve petrol
konularındaki yaptırımlar kaldırılmazsa, kesin olarak UAEA müfettişlerini ihraç
edeceğiz ve Ek Protokol'ün gönüllü olarak uygulanmasını durduracağız. Bu durum
Meclisin çıkardığı kanun gereğidir ve hükümet bunu uygulamakla görevlidir"
dedi.
İran ile küresel güçler arasında imzalanan nükleer
anlaşmanın İran için asıl hedefinin yaptırımların kaldırılması olduğunu
belirten Ferahani, "Aksi takdirde, neden taahhütleri uygulayalım?"
ifadesini kullandı.
ABD'de Joe Biden yönetiminin 20 Ocak'ta görevi devralacağını
hatırlatan Ferahani, yeni yönetime 1 ay süre tanıdıklarını kaydetti.
Nükleer faaliyetleri hızlandıracak yasa çıkarıldı
Muhafazakarların çoğunlukta olduğu İran Meclisi, nükleer
bilimci Muhsin Fahrizade'nin 27 Kasım 2020'de öldürülmesinden kısa süre sonra
nükleer faaliyetleri hızlandırmayı hedefleyen "Yaptırımların Kaldırılması
ve İran Ulusunun Çıkarlarının Korunması için Stratejik Eylem Planı"
yasasını çıkarmıştı.
Dış politikada ülkeyi zora sokacağı gerekçesiyle hükümetin
itirazlarına rağmen Anayasayı Koruyucular Konseyi'nde (AKK) de nihai onayı alan
yasanın yürütme tüzüğü, Bakanlar Kurulunda da kabul edilmiş, hükümet yasayı
uygulayacağını açıklamıştı.
Yasa, İran Atom Enerjisi Kurumunun uranyumu en az yüzde 20
zenginleştirmeye başlamasını ve düşük düzeyli zenginleştirilmiş uranyum
stoklarını artırmasını zorunlu kılıyor. Nükleer anlaşma ise İran'a uranyumu en
fazla yüzde 3.67 zenginleştirebilme izni veriyordu.
Ek Protokol'den ayrılarak nükleer tesislerindeki
denetimleri sınırlandıracak
İran, aralık ayında onaylanan yasa kapsamında ayrıca,
nükleer anlaşmanın taraflarının iki ay içinde Tahran'ın bankacılık ilişkilerini
ve petrol ihracatını normale döndürecek adımlar atmaması halinde, Nükleer
Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) kapsamında 2016'dan bu yana
gönüllü olarak uygulanan Ek Protokol'den ayrılacak.
Tahran yönetimi, Ek Protokol uyarınca, UAEA müfettişlerinin
İran'ın nükleer tesislerini istedikleri anda aniden denetlemelerine izin
vermişti. İran'ın Ek Protokol'den ayrılması, UAEA müfettişlerinin
denetimlerinin sınırlandırılacağı anlamına geliyor.