Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 14 Ekim günü
Türkiye Cumhuriyetinin Irak büyükelçisi Fatih Yıldız tarafından Irak başbakanı
Mustafa El Kazımi'ye sunulan yazdığı mektupta onu Ankara'ya davet etmişti. Irak ve Türkiye iki komşu ülke olarak 370
kilometre kadar ortak sınıra sahiptir. Ancak iki ülke de birçok ihtilaflar
yaşamaktadırlar.
Irak başbakanı Mustafa El Kazımi'nin Türkiye ziyaretinde
taraflar arasındaki ihtilaflar ve ilgi duydukları konular ele alındı. Irak
Parlamento üyesi Cemal Kucer'e göre bu konular petrol, sınır bölgelerin
güvenliği, su sorunları, PKK'nın Irak Kürt Bölgesel Yönetimi bölgesindeki
varlığı, yatırım ve ticaret ayrıca bloke edilmiş paralar ve hesaplar ile
ilgiliydi.
Petrol alanında Irak ve Türkiye arasında yaşanan belli başlı
anlaşmazlıkların nedeni ise Ankara'nın Irak Kürt Bölgesel Yönetiminin yasa dışı
petrolünün Ceyhan boru hattı üzerinden ihracatını desteklemesidir. Buna rağmen her türlü petrol ihracatının
Bağdat merkezi hükümeti izni ile yapılması gerektiğini düşünen Irak hükümeti bu
hususu büyük bir sıkıntı olarak görmektedir. Böylece Irak Kürt Bölgesel
Yönetimi ve Bağdat arasında da ciddi ihtilafların söz konusu olduğu söylenmelidir.
Bağdat ve Ankara arasındaki önemli meselelerden biri de
sınır güvenliğidir. Teröristlerin ve
terör unsurlarının sınırlardan ülkeye sızmaları ve terör eylemlerinde
bulunmaları Irak'ın başlıca kaygı kaynaklarından biri olmuştur. Bu durum
özellikle de Türkiye sınırı ile ilgili noktalarla daha da kaygı verici bir
seviyededir. Irak başbakanı Mustafa El Kazımi ise Recep Tayyip Erdoğan'la
düzenlenen sınır güvenliği ve terörizm konusundaki oturumunda da ülkesinin,
Irak topraklarının komşu ülkelerine yönelik tehdit girişimleri için
kullanılmasına izin vermeyeceklerini bildirdi.
Irak ve Türkiye arasında önemli ihtilaf konularından biri de
su anlaşmazlıklarıdır. Bu alanda
anlaşmanın sağlanmasının suyun önemi ve de Ankara'nın barajlar inşa etme
siyasetleri yüzünden daha zor olacağı söylenebilir.
Türkiye için PKK'nın Irak topraklarındaki varlığı her zaman
çok önemli güvenlik meselesi olmuştur. Öyle ki Ankara hükümeti bu bahane ile
birçok kez Irak egemenliğini ihlal etmiş ve bu ülkenin topraklarına
saldırmıştır.
Yatırım ve ticaret her iki ülke için de en önemli alanlardan
biridir, özellikle ekonomik sorunların Irak'ın yumuşak karnı olduğu
söylenebilir. Erdoğan ile yaptığı görüşmede El Kazımi de Türk şirketlerini
Irak'ta çeşitli alanlarda yatırım yapmaya çağırdı. Irak'ın Türkiye Büyükelçisi
Hasan El Cenabi de iki ülke arasındaki mevcut ticaret hacmini 15 milyar dolar
olarak nitelerken, Erdoğan ve El Kazımi'ye ticareti arttırmak gerektiğini
söyledi.
Recep Tayyip Erdoğan ve el-Kazımi Irak'ın bloke edilmiş
varlığını da konuştular.
Medya organları ise bu görüşmenin ardından, sınır güvenliği
ve terörizmle mücadele, ekonomik ilişkiler ve enerji alışverişinin gelişmesinin
yanı sıra kuzey Irak'taki Türk askeri varlığının diğer mevzulardan daha fazla
ele alındığını bildirdi. Irak Başbakanı ve Türkiye Cumhurbaşkanı özellikle de
bu hususlara odaklandı.
Son nokta ise; geçtiğimiz yıllarda, özellikle 2015 ve 2016
yıllarında Irak ile Türkiye arasında yaşanan ihtilaflar göz önüne alındığında,
El-Kazımi'nin Türkiye ziyareti ve iki taraf arasında varılan olası
anlaşmaların, ihtilafları azaltmak ve ilişkileri güçlendirmek için atılan
önemli bir adım olduğu gerçeğidir.