Rasthaber - Taliban müzakereci heyeti başkanı “Molla Birader” Amerika'nın varılan anlaşma uyarınca askerlerini ülkeden çekme hususundaki taahhütlerine bağlı kalmasına vurgu yaparak, Taliban'ın yabancı ülkelerin Afganistan konularına müdahalelerine toleranslı davranmayacağını belirtti.
Molla Birader’e ilaveten, Taliban sözcüsü Zebihullah Mücahit de Biden hükümetine varılan anlaşmanın Washington tarafından muhtemel ihlali hususunda uyarıda bulunarak, "Amerika anlaşmaya bağlı kalırsa biz de bağlı kalırız. Yoksa bağımsızlığımızı korumak için her türlü kurban almaya hazırız." Dedi.
Amerika ve Taliban arasındaki anlaşmaya göre Washington tüm askeri güçlerini Afganistan'da çekmek için 2 ay kadar fırsatı bulunmaktadır. Bu yüzden Beyaz Saray için geri sayım başlamıştır. Kimi uzmanların söylediğine göre Amerika, Taliban karşısındaki taahhütlerine bağlı kalmazsa Taliban da Batılı güçlerin üslerine ve konvoylarına saldırılar başlatacaktır.
Taliban işleri uzmanı Nazar Muhammed Mutmain ise bu hususta yaptığı hatırlatmada, "Washington, Amerika-Taliban anlaşmasından çıkarsa Taliban Amerika'nın anlaşmaya dönmesini beklemeyecek ve Amerika ve NATO güçlerine karşı saldırıları tekrar başlatacaktır." dedi.
Tabii ki Taliban makamlarının uyarılarına paralel olarak Amerika ulusal güvenlik danışmanı Jack Sullivan da Joe Biden'in NATO ve Amerikalı askeri komutanlar ile istişare yaparak Katar anlaşmasını incelemekte olduğunu açıkladı. Amerika ulusal güvenlik danışmanının söylediğine göre Biden hükümeti gelecek günler ve haftalarda Amerikan güçlerinin Afganistan'dan çıkıp çıkmaması hususunda karar verecektir.
Tabii ki bu bağlamda sırf Sullivan açıklama yapmamıştır. Daha önce de Amerika savunma bakanı Washington’un Katar anlaşmasını gözden geçirmek için ortakları ile istişare yapacağını ve askerlerini alelacele Afganistan'dan çekmeyeceklerini belirtti.
Amerika ulusal güvenlik danışmanı ve diğer makamların Biden'in Afganistan kararına vurgu yaptığı bir ortamda NATO savunma bakanlarının son oturumu, Afganistan hususunda karar alınamayarak sonuçlandı.
Amerikalı makamların Afganistan'a yönelik yeni siyasetleri belirleme çalışmaları yoğunlaşırken, Katar anlaşmasına göre Washington tüm güçlerini, Taliban'ın kimi güvenlik şartlarına bağlı kalması halinde Nisan 2021'e kadar çıkarmayı taahhüt etmiştir.
Katar anlaşmasında belirlenen ültimatoma yaklaşırken Amerikan istihbari ve askeri danışmanlar da Joe Biden'a Afganistan hususunda üç seçenek sundular. Amerikan Washington Post gazetesinin yazdığına göre ilk seçenek, sonuçlar ne olursa olsun, Mayısın başında tüm güçlerinin Afganistan'dan çekilmesidir. Bu bağlamda Afganistan iç savaşı ve hükümetin düşmesi de önemli değildir. İkinci seçenek, Amerikan askeri güçlerinin geçici olarak ülkede tutulmasıdır. Bunun da Taliban ile müzakereler çerçevesinde yapılması istenmektedir. Üçüncü seçenek ise belirsiz süreliğine Afganistan'daki askeri varlığın sürdürülmesidir.
Biden hükümeti Taliban ile varılan anlaşmanın maddelerini inceleken, Afganistan ulusal güvenlik konseyi sözcüsü Amerika'nın bu anlaşmayı Afganistan hükümetine danışmadan onayladığını söylüyor. Rahmetullah Ender'in söylediğine göre bu anlaşma barışın sağlanmasına, savaşın sonlanmasına, kanların durdurulmasına ve Afgan halkının durumunun iyileştirilmesine yardımcı olamamıştır. Rahmetullah Ender çıkmaza giren Doha Anlaşmasını kastederek Afganistan ile Taliban müzakerecileri arasında 1 aylık süredir görüşme yapılmadığına atıfta bulunmaktadır.
Genel olarak Joe Biden hükümetinin Trump'ın Katar anlaşması çerçevesindeki kararı gözden geçirmek istediği söylenebilir. Taliban ile Amerika anlaşmasına göre tüm yabancı güçler Mayıs'ın başına kadar Afganistan'ı terk etmeliler. Buna rağmen Amerika son aylarda güçlerin çıkmasının, Taliban'ın kendi taahhütlerine bağlı kalmasına bağlı olduğunu belirtmiştir.
Görünen o ki Joe Biden hükümeti Doha Anlaşması yerine Afganistan hükümeti ile güvenlik anlaşması ve stratejik anlaşmayı düşünmektedir. Biden açısından Çin ve Rusya Amerika'ya yönelik stratejik tehditler sayılıyorlar ve bu yüzden Amerika Afganistan'daki varlığını sürdürmelidir.