Son bir aydaki şu dokuz konuya dikkatinizi çekeyim:
NATO’NUN GÜNEY KANADI
1) TBMM, 23 Ocak 2024’te, Erdoğan’ın
talebiyle İsveç’in NATO üyeliğini onayladı.
2) ABD Dışişleri Bakanlığı, TBMM’nin onay
belgesinin Washington’a ulaşmasının ardından, 27 Ocak 2024’te,
Türkiye’ye yaklaşık 23 milyar dolarlık F-16 savaş uçağı satışını onayladı.
ABD yönetimi Kongre’ye resmi bildirim yaptı.
ABD Dışişleri, Türkiye’yle birlikte, eşzamanlı olarak
Yunanistan’a da F-35 satışını onayladı.
3) NATO Genel Sekreteri Jens
Stoltenberg, 15 Şubat 2024’teki NATO Savunma Bakanları Toplantısı
öncesinde yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin NATO’nun güney kanadı için
önemine” işaret etti. (AA, 15.2.2024)
AVRUPA GÖKYÜZÜ KALKANI
4) Türkiye, 15 Şubat 2024’te “Avrupa
Gökyüzü Kalkanı”na dahil oldu. Savunma Bakanı Yaşar Güler ve
Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias, NATO’nun Brüksel’deki
merkezinde, Alman Savunma Bakanı Boris Pistorius ile
birlikte “Avrupa Gökyüzü Kalkanı Girişimi Niyet Mektubuna Türkiye ve
Yunanistan’ın Katılımına Dair Düzenleme Belgesi”ni imzaladılar. (AA,
15.2.2024)
Savunma Bakanı Güler imza sonrası yaptığı
açıklamada Avrupa Gökyüzü Kalkanı’nı “NATO’nun gerekliliklerinin yerine
getirilmesi yolunda önemli bir adım” olarak niteledi. (AA,
15.2.2024)
5) Savunma Bakanı Yaşar Güler, aynı
gün, 15 Şubat 2024’te katıldığı NATO-Ukrayna Konseyi toplantısında
ise “AB üyesi olmayan müttefiklerin, AB’nin savunma girişimlerine tam
katılımının sağlanması gerektiğini” savundu. (AA, 15.2.2024)
NATO’DAN UKRAYNA’YA İHA TRANSFERİ
6) NATO Genel Sekreteri Jens
Stoltenberg, NATO Savunma Bakanları Toplantısı sonrası yaptığı
açıklamada, NATO müttefiklerinin Ukrayna’ya 1 milyon insansız hava
aracı göndermek için anlaştığını duyurdu. (CGTN Türk, 15.2.2024)
7) Baykar Teknoloji CEO’su Haluk
Bayraktar, 7 Şubat 2024’te yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın başkenti
Kiev’de İHA fabrikası inşasına başladıklarını duyurdu. (Hürriyet, 8.2.024)
8) Savunma Sanayi Başkanı Haluk Görgün,
18 Şubat 2024’te yaptığı açıklamada, Savunma Sanayi Başkanlığı’nda
bir NATO Müdürlüğü oluşturacaklarını duyurdu. (AA, 18.2.2024)
9) Erdoğan, ABD’li Senatörler Jeanne
Shaheen ve Chris Murphy ile 20 Şubat 2024’te
görüştü. İki senatör, İsveç’in NATO üyeliğini onaylamayı bekleten Macaristan’ı
ve Moldova’yı ziyaret ederek Türkiye’ye geldi. (TRT Haber, 20.2.2024)
Diplomatik çevrelere göre senatörlerin çantasında
Türkiye’nin Ukrayna’daki rolünün artırılması konusu vardı.
MONTRÖ’YE DİKKAT MESAJI
Tüm bunlar ne anlama geliyor peki?
Açık ki ABD NATO’yu, belirli üyeleri üzerinden,
Ukrayna konusunda daha aktif bir konuma zorluyor. Çünkü Ukrayna’nın
kendi başına yapacağı bir şey kalmadı ve Washington’un da “uzun savaş” stratejisini
sürdürmesi lazım.
Avrupa Gökyüzü Kalkanı, bu kapsamda, Montrö’yü delmenin
yeni bir yolu olarak zorlanacak.
Tüm bunlar kuşkusuz Moskova’dan da görülüyordur. Putin’in
Ankara ziyaretinin ertelenmesi de İstanbul başkonsolosundan başlayarak
Rusya’nın askeri ve diplomatik temsilcilerinin son günlerde sık sık “Montrö
uygulanmalı” mesajı vermesi de bu çerçevede değerlendirilmelidir.
cumhuriyet